آنیمیسم در روز اسب ریزی

یکی از زیباترین گونه­های صور خیال در یک اثر، تأثیری­ست که ذهن شاعر یا نویسنده در اشیا و در عناصر بی­جان طبیعت می گذارد و با نیروی تخیل خویش به آنها حرکت و جنبش می بخشد و در نتیجه هنگامی که از دریچۀ چشم او به طبیعت و اشیا می نگریم، همه چیز در برابر ما سرشار از زندگی و حرکت و حیات می شود. زندگی بخشیدن به اشیا، پدیده های طبیعت و مفاهیم انتزاعی را «آنیمیسم» می گویند که از طریق اعطای ویژگی های فیزیکی یا روان شناختی حاصل می شود. بارزترین گونۀ آنیمیسم، انساندیسی است؛ اما مانندگی به حیوان یا گیاه و یا ساختن شکل واره های ترکیبی نیز بخش عمده ای از آنیمیسم را به خود اختصاص می دهند. بیژن نجدی از زمره شاعر- داستان نویسان معاصر ادب فارسی است که در برخی آثارش به این مقوله توجه شایانی نشان داده است. شخصیت اصلی در داستان روز اسب ریزی از مجموعۀ یوزپلنگانی که با من دویده اند، اسب است و داستان، گاه به گاه از زبان او روایت می شود. تک گویی یا حدیث نفس، همذات پنداری، آشنایی زدایی، زبان شاعرانه، آنیمیسم در آنیمیسم، تغییر زاویۀ دید، شکست روایت و در نهایت توصیف صحنه از مؤلفه های قابل بررسی در آنیمیسم این داستان است. در این مقاله به واکاوی داستان روز اسب ریزی با رویکرد آنیمیسم خواهیم پرداخت.